Asaf'ın Mikdarını Bilmez Süleyman Olmayan

 Âsâf'ın mikdârını bilmez Süleyman olmayan 
 Bilmez insan kadrini âlemde insan olmayan 

Zülfüne dil vermeyen bilmez gönül ahvâlini 
 Anlamaz hal-i perişanı perişan olmayan 

Rızkına kani' olan gerdûna minnet eylemez 
 Âlemin sultanıdır muhtâc-ı sultân olmayan 

Kim ki korkmaz Hak'tan ondan korkar erbâb-ı ukûl 
 Her ne isterse yapar Hak'tan hirasan olmayan 

İ'tiraz eylerse bir nâdân Ziyâ hamûş olur 
 Çünki bilmez kadr-i güftârın sühândan olmayan. 

Açıklama: 

1. Âsâf'ın değerini bilmez Süleyman olmayan. (Âsâf, aynı zamanda hükümdar olan Süleyman peygamberin bilge bir veziridir.) Bilmez insanın değerini alemde insan olmayan. 

2. Zülfüne gönül vermeyen bilmez gönül hallerini, perişan halde olanı anlamaz perişan olmayan. 

3. Rızkına kanaat eden dünyaya minnet etmez, alemin sultanıdır, sultana muhtaç olmayan. 

4. Hak'tan korkmayan kimseden akıl sahibi insanlar korkarlar, (çünkü) her ne isterse yapar Hak'tan korkmayan. 

5. İtiraz ederse bir cahil, Ziya sessiz kalır, çünkü güzel söz söylemeyen, konuşmanın değerini bilmez.
                                         Ziya Paşa